Oestrogeen, heb ik het te veel of te weinig? Beide kunnen voor behoorlijk wat ongemakken zorgen, maar hier kan je iets aan doen. Wist je dat er meerdere vormen van oestrogeen zijn en dat je met levensstijl heel veel kan doen aan een oestrogeendominantie of de ongemakken die ontstaan door een te kort?
Wanneer we als vrouw in de overgang komen gaat oestrogeen schommelen en dalen. Dit kan met flinke pieken en dalen gaan, want het duurt even voordat je eierstokken echt met pensioen gaan. De overgang kan symptomen geven van te weinig oestrogeen. Jij bepaald hoe je in de overgang aankomt, hoe je met kleine ongemakken omgaat en hoeveel tijd je bijnieren hebben om de taken over te nemen. In plaats van te weinig kan je ook te veel oestrogeen hebben, een oestrogeen dominantie. Het ontstaan van een dominantie kan meerdere oorzaken hebben en ontzettend veel ongemakken geven.
Als oestrogeen mooi in balans is dan ben je minder gevoelig voor blessures, heb je minder snel rimpels, blijf je blij, vrolijk en slaap je beter.
Niks in je lichaam staat op zichzelf.
Alles staat met elkaar in verbinding.
Hormonen maken onderdeel uit van een complex regulatiesysteem.
Heb ik een te veel of te weinig oestrogeen?
Oestrogeen maakt onderdeel uit van een complex regulatie systeem van hormonen. Je kunt het vergelijken met een orkest. De hypothalamus staat bovenaan en die kan je de dirigent van het orkest noemen. Hij instrueert de hypofyse en die stuurt vervolgens de leden van het orkest aan. Je schildklier, alvleesklier, bijnieren en geslachthormonen zijn de leden van het orkest. Deze communicatie wil je niet verstoren.
Hormonen hebben invloed op elkaar, worden beïnvloed door je levensstijl en als vrouw maak je verschillende hormonale fases mee. Tijdens je vruchtbare fase zijn hormonen gedurende een maand wisselend aanwezig en vanaf de overgang vinden er weer andere schommelingen plaats. Wanneer je hier je levensstijl niet op aanpast krijgen je hormonen niet wat ze nodig hebben en ontstaat er een disbalans. Dit kan voor vele klachten en ongemakken zorgen.
Niet al je hormonen hebben dezelfde behoeftes. Oestrogeen houdt totaal niet van insuline en zodra progesteron erbij komt mag je best iets meer koolhydraten eten. Zo is het ook niet altijd verstandig om dagelijks lange tijden te vasten of ketogeen te eten, maar in bepaalde periodes is dit juist weer aan te raden. Jij kan je levensstijl zo inrichten dat je hormonen krijgen wat ze nodig hebben.
Overleven gaat altijd voor op je metabolisme en voortplanting.
Oestrogeen staat niet bovenaan in de hiërarchie. Als je kijkt naar de hiërarchie binnen hormonen dan gaat overleven altijd voor op voortplanten. Bij stress worden er stresshormonen aangemaakt, vervolgens is het belangrijk dat er voldoende insuline is en als laatste in rij zijn daar je geslachtshormonen. Als je chronisch cortisol aanmaakt door voortdurende stressvolle prikkels of constant insuline nodig hebt door veel stress of een overdaad aan koolhydraten, dan hebben je geslachtshormonen pech.
Als je denkt mijn oestrogeen is uit balans? Vergeet dan niet eerst te kijken hoe het met je andere hormonen gesteld is.
Het heeft geen zin om te gaan rommelen met synthetische hormonen als je geen aandacht besteedt aan andere hormonen. Kijk kritisch naar je levensstijl, je voedingspatroon en je levensfase. Wat heeft je lichaam echt nodig? Hoe hou je het in balans en hoe zorg je dat ongemakken weer verdwijnen? Bekijk het grote plaatje. Neem al je hormonen serieus en geef klachten als PCOS, PMS, onvruchtbaarheid en overgangsklachten geen kans.
Bij vrouwen is het hormonale systeem een stuk complexer dan bij mannen. Tijdens de vruchtbare fase zijn oestrogeen en progesteron wisselend aanwezig en is er een kleine piek in testosteron tijdens de eisprong. Mannen hebben een veel simpelere cyclus, eentje van 24 uur. Mannen kunnen dagelijks hetzelfde doen, maar voor vrouwen ligt dat iets anders met een cyclus van 28 dagen en verschillende levensfases. 40-80% van de vrouwen wordt op enig moment geconfronteerd met hormoon gerelateerde klachten. Neem dit serieus als je het opmerkt en pas je levensstijl aan.
Iets wat nu voor je werkt hoeft over 5 jaar niet meer hetzelfde te werken.
Als vrouw is het verstandig om niet altijd eenzelfde ritme te hebben, voor een man kan dit prima.
Tijdens je vruchtbare levensfase zijn je hormonen wisselend aanwezig. Eerst piekt oestrogeen, dan komt testosteron erbij en aan het einde piekt progesteron. Al deze hormonen hebben andere behoeftes. Aan deze behoeftes kan je voldoen door meer te gaan leven in het ritme van je hormonen. Je hebt invloed op je geslachtshormonen, cortisol, insuline en oxytocine, maar ook op dopamine en serotonine. Hormonen werken zo nauw samen dat als je ergens iets uit balans brengt je bijna zeker weet dat er ergens anders ook een disbalans ontstaat als het te lang duurt en het tegenovergestelde is ook waar natuurlijk.
Na je vruchtbare fase komt daar de overgang en postmenopauze. Ook dat zijn periodes waarin je hormonen andere dingen nodig hebben, omdat ze gaan dalen en schommelen. Dit zijn weer periodes om je levensstijl aan te passen. Logisch ook als je lichaam veranderd, krijgt het andere behoeftes. Je kunt inspelen op hormoon gerelateerde klachten en ongemakken die zich voordoen.
Het liefst komt je volledig in balans aan bij het einde van je vruchtbare fase. Zonder klachten en ongemakken, geen overbelaste bijnieren door stress, geen opgeslagen glucose en insuline en een levensstijl waar je helemaal blij van wordt.
Soms is dit alleen niet het geval en loop je tegen bepaalde ongemakken aan. Dat wil niet zeggen dat je het maar voor lief hoeft te nemen. In iedere fase kan je aan de slag gaan met je hormonen, klachten en ongemakken.
Oestrogeen begint rond dag 8 van je cyclus te stijgen en heeft zijn piek rond je eisprong. Daarna daalt het flink en mag progesteron op de voorgrond treden. De afvalstoffen van de hogere oestrogeenproductie moeten nu goed afgevoerd worden. Gebeurd dit niet, doordat je darmen of lever onvoldoende werken, dan kan je hier een oestrogeendominantie door ontwikkelen.
Je kunt ook een relatieve oestrogeen dominantie hebben. Als jij onvoldoende progesteron in het tweede deel van je cyclus aanmaakt, dan kan oestrogeen ook domineren. Dit is veelal te herkennen aan klachten in de tweede helft van je cyclus als PMS bijvoorbeeld.
Vanaf de overgang gaat oestrogeen dalen en af en toe flink schommelen. Je levensstijl bepaald mede de heftigheid van deze schommelingen. Gemiddeld vanaf je 40ste zet deze daling zich in. Je wil voorkomen dat oestrogeen te veel en te snel daalt, want dan kan je een oestrogeen te kort ervaren. Een oestrogeen te kort gaat gepaard met schommelingen in andere hormonen en stoffen als collageen, insuline en serotonine. Als je dit weet kunt je hier iets mee doen.
Wat en hoeveel je merkt van dit stijgen en dalen van oestrogeen is niet te zeggen. Dit is heel verschillende bij iedereen. De één voelt zich ziek en ellendig en kampt jaren met opvliegers en de ander heeft ineens in de gaten dat de laatste menstruatie een jaar geleden was.
Niet alleen oestrogeen daalt, maar we gaan het nu over oestrogeen hebben.
Je kunt dus een oestrogeen te kort of een oestrogeen dominantie ervaren. Laten we eerst is kijken wat oestrogeen is. Oestrogeen wordt aangemaakt in je eierstokken, bijnieren, het kan geproduceerd worden in lichaamsvet en tijdens de zwangerschap ook in je placenta. Oestrogeen wordt weer afgebroken in je lever en afgevoerd via urine en ontlasting. Klinkt simpel, maar er kan een hoop mis gaan onderweg.
Oestrogeen heeft ontzettend veel goede eigenschappen, maar er zijn meerdere vormen van oestrogeen. Het goede oestrogeen kent de volgende kenmerken.
Je hebt ook andere vormen van oestrogeen. Bij een dominantie heb je vaak meer van het ‘slechte’ oestrogeen. Deze vorm is ontstekingsbevorderend en kan de vetopslag op buik, billen en benen bevorderen. Vrouwen hebben vaker last van ontstekingen dan mannen, want testosteron is niet ontstekingsbevorderend. Dit oestrogeen komt voornamelijk in je lichaam als je oestrogeen niet op de juiste manier kunt afvoeren of als je te veel aanmaakt in lichaamsvet. Met overgewicht hebt je een groter risico op een oestrogeen dominantie.
Je kan er met levensstijl voor zorgen dat de aanmaak en afbraak van oestrogeen bevorderd worden. Zo heb je minder kans op een disbalans.
Al je hormonen werken samen en versterken of ontkrachten elkaar door hun aan- of afwezigheid. Oestrogeen heeft een heleboel samenwerkingen die elkaar versterken of uit balans brengen. Wanneer je hier kennis van hebt kun je hier op inspelen als je in de overgang komt of kampt met een oestrogeendominantie.
Het eerste deel van je cyclus als oestrogeen mag stijgen of tijdens de overgang als je niet wil dat oestrogeen nog sneller daalt, dan kan je niet zo veel insuline gebruiken. Als insuline stijgt, dan daalt oestrogeen. Als insuline er niet is, dan heeft oestrogeen de ruimte om te stijgen. Je kunt hier dus rekening mee houden door koolhydraten te minderen of met intermitterend vasten, vasten of een ketogeen dieet. In je vruchtbare fase heb je de eisprong om rekening mee te houden. Een te kort aan oestrogeen kan zorgen voor het uitblijven van je eisprong en zo voor onvruchtbaarheid.
Als je leeft in het ritme van je hormonen, dan zijn er ook periodes dat je wel wat koolhydraten kunt gebruiken. Progesteron kan namelijk wel wat insuline gebruiken. Tijdens de overgang of in je vruchtbare fase is dit belangrijk in de week voor je menstruatie.
Tijdens de overgang krijg je steeds meer ruimte om te vasten. Als je meer koolhydraten eet en flinke insuline pieken creëert, dan zal je ook meer merken van de schommelingen in oestrogeen. Verminder je de aanwezigheid van insuline, dan geef je oestrogeen meer aandacht.
Veel insuline schommelingen maakt het ook lastiger om je gewicht stabiel te houden, zeker tijdens de overgang door de nauwe samenwerking met oestrogeen. Het hebben van weinig energie, vermoeidheid, futloos, spierpijnen, gewrichtspijnen of chagrijnig van niet eten kunnen wijzen op een insuline probleem. Vaak gaat er een suikerverslaving aan vooraf of gepaard met veel trek in zoetigheid en ups en down in energie. Het zijn geen klachten die zomaar horen bij het ouder worden of waar je niks aan kunt doen.
Begint oestrogeen te dalen of krijgt het niet voldoende de kans om te stijgen, dan daalt serotonine ook. Van serotonine worden we blij, vrolijk en het ondersteund een goede nachtrust. Je hebt het nodig om melatonine van te maken.
Tijdens de overgang of in het tweede deel van je cyclus als oestrogeen op een natuurlijke wijze daalt, dan kan het zijn dat je wat minder ‘outgoing’ bent. Het kan zijn dat je minder goed slaapt, angstiger bent, somber of meer depressieve gevoelens ervaart. Ook stress en ongezonde darmen hebben een enorme impact op de hoeveelheid serotonine in je lichaam.
Een hormoon wat de strijdt aan kan gaan met cortisol en een nauwe samenwerking heeft met oestrogeen is oxytocine. Het wordt wel je ‘knuffelhormoon’ of ‘gelukshormoon’ genoemd. Met voldoende oxytocine met je weerbaarder bij stress, rustiger en heb je meer zelfvertrouwen. Je maakt minder cortisol aan, minder insuline en meer serotonine en zo heeft het invloed op je gehele hormonale systeem. Verslavingen, angst, onrust en een hunkering naar zoet nemen af met meer oxytocine. Dus veel knuffelen, naar je lieve huisdier of baby kijken, muziek luisteren en kletsen over mooie onderwerpen.
Verslavingen, angst, onrust en een hunkering naar zoet nemen af met meer oxytocine.
Oestrogeen versterkt de werking van oxytocine. Bij vrouwen is de werking van oxytocine vele malen sterker, door de rol van oestrogeen. Mannen hebben meer testosteron en dit remt de werking van oxytocine.
Als cortisol aangemaakt moet worden, dan wijken de andere hormonen. Overleven gaat voor op alles. Als er gevaar dreigt, in welke vorm dan ook, dan maakt je lichaam cortisol aan. De klachten van een oestrogeendominantie, progesteron te kort of chronische aanmaak van cortisol hebben veel gelijkenissen. PMS, onregelmatige menstruaties, verminderde vruchtbaarheid, buikvet, somberheid, stressgevoelig, overgangsklachten, lastig kunnen afvallen, concentratie en prikkelbaarheid.
De verhouding progesteron en oestrogeen is belangrijk. In je vruchtbare fase wil je soms meer oestrogeen en soms meer progesteron hebben. Oestrogeen moet dalen in de 2de helft van je cyclus en progesteron mag de ruimte krijgen om te stijgen. Is dit uit balans, dan kan het zijn dat je klachten van een oestrogeendominantie ervaart. Niet omdat je veel te veel oestrogeen hebt, maar te weinig progesteron. Progesteron kan geen stress gebruiken. Je lichaam gebruikt dan progesteron als grondstof voor cortisol. Je schildklier kan ook verminderd gaan werken als je te weinig progesteron aanmaakt, want dit heeft je schildklier nodig als cofactor. Alles werkt met elkaar samen.
Richt je niet alleen op het stijgen van oestrogeen. De afbraak is net zo belangrijk. Oestrogeen piekt rond je eisprong en daarna mag het je lichaam weer verlaten. Hiervoor heb je gezonde darmen en een gezonde lever nodig. Antibiotica, de pil, stress, gluten, intoleranties, bewerkte voeding en toxines hebben allemaal invloed op de gezondheid van je lever en darmen. Je kunt heel erg je best doen om met het gebruik van synthetische hormonen oestrogeen in balans te brengen, maar zolang je de oorzaak van een disbalans niet aanpakt komt oestrogeen niet in balans. Het gaat om de totale hormoonbalans.
Je kunt een oestrogeen te kort ervaren tijdens de overgang en postmenopauze. Oestrogeen heeft veel goede eigenschappen, dus een te kort kan klachten met zich meebrengen. De oorzaak kan ook een aandoening aan de hypothalamus, hypofyse, eetstoornis, overmatig sporten, te laag vetpercentage of een glutenintolerantie zijn. Geen medisch advies.
Veelal gaat een oestrogeen te kort gepaard met een disbalans in andere hormonen.
Insuline is van grote invloed op de aanmaak en schommelingen van oestrogeen. Wanneer je veel koolhydraten en suiker eet, dan moet je veel insuline aanmaken. Dit heeft grote invloed op het stijgen en dalen van oestrogeen hebben we net kunnen lezen.
Naast insuline hebben we cortisol. Op het moment dat je in de overgang aankomt, dan krijgen je bijnieren er een taak bij. Je vruchtbare fase is aan zijn einde en je eierstokken mogen met pensioen. Die stoppen met de productie van oestrogeen en je bijnieren mogen dit overnemen. Deze overdracht gaat met pieken en dalen en dit kan jaren duren. Op het moment dat je bijnieren erg druk zijn met het aanmaken van cortisol, dan kunnen ze deze taak niet overnemen. Er ontstaat sneller een te kort als je veel stress ervaart.
Je eierstokken gaan met pensioen en dit kan jaren duren.
Oestrogeen heeft nog een samenwerking en wel met collageen. Op het moment dat oestrogeen daalt, dan maak je ook minder collageen aan. Het is dus ontzettend belangrijk om dit proces te ondersteunen. Door de afname van collageen krijg je sneller rimpels en ben je gevoeliger voor blessures.
Een te kort aan oestrogeen kan zich ook uiten in het ervaren van cognitieve klachten als het niet op woorden of namen kunnen komen of brainfog. Je gemoedstoestand kan wisselen en je kunt angst, depressie of een slechte concentratie hebben. Opvliegers, blaasontstekingen, haar verlies en een droge huid komen ook vaak voor.
Hoe herken je een oestrogeen te kort
We weten dat oestrogeen niet bovenaan in de hiërarchie staat, maar dat een disbalans ook kan komen door een disbalans in andere hormonen. Dat oestrogeen gaat dalen hoort er op een gegeven moment helemaal bij, maar je wil niet dat het sneller gaat dan gepland en niet met grotere ups en downs dan nodig. Onderstaande tips kunnen je helpen. In het programma levensstijl & hormonen gaan we hier allemaal mee aan de slag.
Ga niet alleen aan de slag met het verhogen van oestrogeen, maar kijk naar het gehele plaatje. Oxytocine, cortisol, insuline en de balans met progesteron. Zorg ervoor dat je darmen en lever goed functioneren zodat de aanmaak en afbraak goed kan verlopen. Check intoleranties, je voedingspatroon en andere toxines die je bereiken. Let op voldoende inname van eiwitten en in het bijzonder collageen.
Collageen is eigenlijk een soort cement. Dit cement moet ook aangebracht worden en daar heb je natuurlijk vitamine C en koper voor nodig. Je kunt dit ondersteunen in de vorm van gelatine of botten bouillon (gras gevoerd en biologisch) en natuurlijke vitamine C (geen ascorbinezuur).
Je kunt een oestrogeen dominantie hebben door een verhoogde aanmaak van oestrogeen of een verminderde afbraak. Oestrogeen kan je aanmaken in je vetcellen en bij overgewicht of insulineresistentie heb je sneller een oestrogeen dominantie. Het kan ook zijn dat je het niet goed kan afbreken en uitscheiden. Dan worden hormonen in de darm weer heropgenomen en ontstaat er een overschot. Helaas is dit niet het oestrogeen waar je blij van wordt. Een andere mogelijkheid is dat je niet extreem veel oestrogeen hebt, maar gewoon heel weinig progesteron. Dan heb je ook een oestrogeen dominantie.
Xeno oestrogenen zijn hormoon verstorende stoffen als weekmakers, landbouwgiffen, conserveringsmiddelen en zware metalen. Deze stoffen lijken op ons lichaamseigen oestrogeen en zo kunnen ze zich ook gedragen. Ze binden aan receptoren en bootsen ons eigen oestrogeen na. Dit is alleen niet het oestrogeen waar je lichaam blij van wordt. Je krijgt ze binnen door steeds hetzelfde plastic flesje te vullen met water, door magnetronmaaltijden en kassabonnetjes. Make-up en verzorgingsproducten zitten er vol mee en natuurlijk alle pesticide uit de landbouw.
Het lijkt er maar gewoon bij te horen, alsof het niks is.
De pil kan ook voor een disbalans zorgen. Het lijkt er gewoon bij te horen, alsof het niks is. De pil is als anticonceptie op de markt gekomen, maar er werd opgemerkt dat het effect had op bloedverlies en andere menstruatie klachten. Het kan inderdaad klachten verminderen, maar dit is niet het aanpakken van de oorzaak. Het is symptoombestrijding en net als bij andere medicatie die chronisch wordt gebruikt geeft de pil ook veel bijwerkingen. De pil zijn synthetische hormonen die je eigen hormoonhuishouding uit balans halen.
Logisch ook als je weet dat je hormonen allemaal invloed op elkaar hebben en op je gehele systeem.
De pil is medicatie, laat je goed informeren over alternatieven om ongewenste zwangerschap te voorkomen. Geen medisch advies.
Ongezonde voeding met te veel verzadigde vetzuren verhoogd de concentratie oestrogeen in je lichaam. Dit komt omdat het ervoor zorgt dat het oestrogeen wat je al heb uitgescheiden weer heropgenomen wordt in je darmen. Voldoende vezels daarentegen bevorderen de uitscheiding. Als je op jonge leeftijd veel vezels eet dan begint de overgang vaak later.
Een laatste belangrijke factor is kunstlicht. Als jij vooral in de avond veel kunstlicht om je heen hebt als felle lampen, tv, laptop en telefoon, dan denkt je lichaam dat het nog dag is. Je maakt dan geen melatonine aan of maar een klein beetje, omdat je lichaam niet weet dan je moet gaan slapen. Tegelijkertijd blijft het wel oestrogeen aanmaken. Zo kan er ook een dominantie ontstaan.
Een verstoord bioritme zorgt ervoor dat je constant oestrogeen aanmaakt. Dit is niet het oestrogeen waar je lichaam blij van wordt.
Synthetische hormonen, xeno oestrogenen, onvoldoende afvoer of extra aanmaak door overgewicht of kunstlicht kunnen allemaal veroorzakers zijn van een oestrogeen dominantie.
Door de samenwerkingen die hormonen hebben zijn er ontzettend veel vergelijkbare klachten en is het altijd belangrijk om al je hormonen aandacht te geven. Met een oestrogeen dominantie komen PMS klachten vaak voor en meestal ervaar je deze in de 2de helft van je cyclus. Dit kan van alles zijn van vocht vasthouden, hoofdpijn, een opgeblazen gevoel en migraine tot emotioneel, angstig of zelfs depressieve gevoelens. Je slaap kan verstoord zijn, maar ook klachten als endometriose, PCOS, cysten, schildklierproblemen, galstenen en lipoedeem.
Je kunt ontzettend veel doen aan een oestrogeen dominantie. Bij een dominantie zijn oxytocine, cortisol en insuline belangrijk om niet te vergeten. Verminder de inname van geraffineerde koolhydraten, ga vasten en verminder stress. Vermijdt ongezonde en bewerkte voeding, ongezonde verzadigde vetten, voorkom overgewicht, eet voldoende vezels en verzorg je lever en darmen. Geef aandacht aan progesteron om te voorkomen dat er geen dominantie ontstaat door een te kort aan progesteron. Dit heeft ook direct weer invloed op je schildklier en je metabolisme. Dit heeft allemaal invloed op de hoeveelheid oestrogeen in je lichaam.
Vermijdt te veel alcohol en koffie, want die verhogen de aanmaak van cortisol en belemmeren de afbraak van oestrogeen.
Fyto oestrogenen zijn plantenstoffen die de effecten van oestrogeen kunnen nabootsen, maar hun werking is minder sterk. Zowel bij een te kort als bij een overschot kunnen ze je ondersteunen. Bij een dominantie remmen ze een overmaat en bij een te kort kunnen ze een vervanger zijn. Denk aan gefermenteerde soja bonen, lijnzaad of alfalfa. Kies altijd voor pure, biologische producten en varieer voldoende.
Vermijdt dierlijke hormonen uit de industrie. Koeien die voortdurend zwanger zijn geven melk met veel oestrogeen. Als de dieren stress hebben gehad of antibiotica dan vind je dit ook terug in het vlees en de melk. Kies altijd voor biologisch en gras gevoerd. Pruimen kunnen de afbraak van oestrogeen bevorderen, vul aan met supplementen en beweeg voldoende.
Als insuline stijgt dan daalt oestrogeen en dat wil je niet in het eerste deel van je cyclus. Tijdens de overgang wil je dit ook niet, want dan daalt je oestrogeen nog veel sneller. Kies dan voor voeding laag in koolhydraten, ketogeen en voor vasten. Niet de gehele maand, maar wel als oestrogeen mag shinen.
Vlees, ei & tomaat simpeler kan ik het bijna niet maken. Kies voor kwaliteit en oestrogeen is blij.
Als oestrogeen begint te dalen daalt ook je collageen en juist collageen zorgt ervoor dat we geen rimpels krijgen en minder gevoelig zijn voor blessures. Dit wordt dus steeds belangrijker. Kies geregeld voor een botten bouillon en vitamine C.
Heb je vragen over oestrogeen of iets waar je niet uitkomt, dan mag je ze altijd stellen.
Liefs Kim
Contact
© 2025 That’s Your Energy
Privacybeleid | Sitemap | Algemene voorwaarden | Annuleringsvoorwaarden | Realisatie en onderhoud 2BeFresh
